ძველი აღთქმის მართალთა ნათელღებულობის შესახებ

მასალა, რომელსაც ქვემოთ წარმოვადგენთ, ჩვენთვის ცნობილი გახდა თეოლოგიის დოქტორ ედიშერ ჭელიძის მიერ სასულიერო აკადემიაში 2007 წლის 16 ოქტომბერს წაკითხული ლექციის ჩანაწერიდან, რომელიც (ეს ლექცია) ეძღვნებოდა საკითხს, რაზეც საუბარია საღვთისმეტყველო კომისიის 2005 წლის დასკვნაში (კომისიის მუშაობა გრძელდებოდა 2-4 თებერვალს). აღნიშნულ ჩანაწერში საუბარია იმის შესახებ, რომ კომისიის მიერ მიღწეული თანხმობა კონკრეტულად ძველი აღთქმის მართალთა ნათელღებულობის საკითხზე, გარკვეული პერიოდის მანძილზე იმ პიროვნებისგან, ვისაც წერილობითი სახით ამ დასკვნის გამოქვეყნება ევალებოდა, გაუგებარი მიზეზების გამო არ ქვეყნდებოდა (დაინტერესების შემთხვევაში ნებისმიერ პიროვნებას მივაწვდით ამ ჩანაწერს). საბოლოოდ რუსთველი მიტროპოლიტ იოანეს (იმჟამად პროტოპრესვიტერი გიორგი) ძალისხმევით ეს მნიშვნელოვანი მასალა დავიწყებას არ მიეცა და დაიბეჭდა ჟურნალ "რწმენა და ცოდნა"-ს 2005 წლის სექტემბერ-ნოემბერის ნომერში, 83-84 გვერდებზე.

მართლაც ვის შემოაქვს შფოთი და დამღუპველი მოძღვრებანი საქართველოს სამოციქულო ეკლესიაში

მართლაც ვის შემოაქვს შფოთი და დამღუპველი მოძღვრებანი საქართველოს სამოციქულო ეკლესიაში

"გაქუს-ღა რაჲმე სიტყუად?"(საპასუხო წერილი არქიმანდრიტ ლაზარეს)

"არ არის კარგი ღვთის მსჯავრთა ჩხრეკა"

(საპასუხო წერილი არქიმანდრიტ ლაზარეს)¹

ამ ბოლო დღეებში ცნობილი გახდა არქიმანდრიტ ლაზარეს წიგნი (ბროშურას ვერ დავარქმევთ) სათაურით: О тайнстве пакирождения и о некрещенных младенцах, რაც წერილის სახით მომართულია უშუალოდ ჩვენდამი.

ხსენებულ თხზულებაში ავტორი საჩინოს ხდის იმ ფაქტს, რომ ჩვენს მიერ ადრე გამოქვეყნებულ სტატიაში სამგზის ნახსენები „ანონიმური რუსული პუბლიკაცია“ თურმე მისივე ნამუშევარი ყოფილა. პატივცემული არქიმანდრიტი აღუშფოთებია ამ პუბლიკაციაში დაშვებული უმძიმესი შეცდომების მხილებას ჩვენს მიერ და თითქმის ხუთჯერ უფრო ვრცელი წიგნის სახით გვცემს პასუხს.

აღნიშნული წიგნის შესახებ ზოგადი შთაბეჭდილება ასეთია: მასში მჟღავნდება ავტორის უაღრესად ზვიადი, ამპარტავნული ტონი და საკუთარიგანსჯების სიმართლეში აბსოლუტური თავდაჯერებულობა. შედეგად, სახეზეა უკიდურესად მოუზომავი ბრალდებანი და შეურაცხმეოფელი გამონათქვამები ჩვენს მიმართ.

104

თხზულების განხილვა

ჩვენი წინა საუბრები ეხებოდა წმინდა ეგნატი ანტიოქიელის ეპისტოლეებს. ამჯერად კი განვიხილავთ დაახლოებით ამავე ეპოქისა და ამავე პერიოდის უაღრესად მნიშვნელოვან ადრექრისტიანულ ძეგლს, რომლის ავტორიც სამწუხაროდ ჯერჯერობით დადგენილი კვლავაც არ არის, რის გამოც ანონიმურ თხზულებად არის მიჩნეული ჯერ კიდევ ეს ძეგლი და რომლის სახელწოდებაც არის “ეპისტოლე დიოგნეტესადმი”.

თხზულება ჩვენამდე მხოლოდ ერთი ხელნაწერით იყო მოღწეული. სამწუხაროდ ეს ხელნაწერიც აღარ არსებობს, რადგან ხანძრის შედეგად განადგურდა იგი, მაგრამ საბედნიეროდ სანამ დაიწვებოდა მანამდე ეს ხელნაწერი შესწავლილ იქნა და ორგზის გამოქვეყნდა კიდეც და ამ სახით შემოგვენახა. თუმცა თვით ის ხელნაწერი, კვლავ აღვნიშნავთ, დღეს უკვე აღარ არსებობს.

105-108

ზოგადი მიმოხილვა; არეოპაგიტული შრომები

ჩვენი წინა საუბრები ეხებოდა იმ ეპოქას, რაც I ს-ის მიწურულსა და II ს-ის დამდეგს გულისხმობს, გარდამავალ ეპოქას უშუალოდ მოციქულთა მოწაფეების მოღვაწეობიდან საკუთრივ საეკლესიო მოღვაწეობამდე. ამ ეპოქის ყველაზე მნიშვნელოვანი სულიერი განძი, რაც ღვთის მადლით ჩვენამდე შემონახულა, გახლავთ იმ შრომების ერთობლიობა, რომლებსაც არეოპაგეტული თხზულებები ეწოდება. ამ საუბრით ჩვენ სწორედ აღნიშნული თხზულებების შესახებ ვიწყებთ განხილვას. წინასწარ ძნელია განსაზღვრა რამდენი გადაცემა დასჭირდება შედარებით სრულყოფილი სახით ხსენებულ ნაშრომებზე საუბარს, მაგრამ შევეცდებით, რომ მაქსიმალურად არ შემოვიზღუდოთ, სათქმელი ასე თუ ისე ცხადად ჩამოვაყალიბოთ, იმიტომ, რომ საქმე გვაქვს ჭეშმარიტად უმნიშვნელვანესი მნიშველობის ძეგლებთან.

109-112

არის თუ არა პეტრე იბერი არეოპაგიტულ შრომათა ავტორი?

ჩვენს წინა საუბარში ნაწილობრივ უკვე მოვნიშნეთ ის სასაუბრო თემა, რასაც ამჯერად შევეხებით. ჩვენ ვსაუბრობდით იმასთან დაკავშირებით, თუ რა თეორიები, რა თვალსაზრისები გამოითქვა არეოპაგიტული შრომების სავარაუდო ავტორის შესახებ. ვარაუდები მართლაც მრავალი იყო, როგორც აღვნიშნავდით, მაგრამ საქართველოში და (შეგვიძლია ეს განვაზოგადოთ) მაშინდელ საბჭოთა კავშირში ასე ვთქვათ მყარი ნიადაგი მხოლოდ ერთმა მათგანმა ჰპოვა. აქ იგულისხმება პეტრე იბერის, დღეისათვის უკვე ყველასთვის ცნობილი პიროვნების, როგორც არეოპაგიტულ წიგნთა ავტორის შესახებ შალვა ნუცუბიძის და შემდგომში ერნესტ ჰონიგმანის თვალსაზრისი.