თავი I

საქართ­ვე­ლოს ეკლე­სიის ავტო­კე­ფა­ლიის აღდ­გე­ნა და 1917 წლის საეკ­ლე­სიო კრე­ბა

საქართ­ვე­ლოს ის­ტო­რია­ში ქარ­თუ­ლი მართლ­მა­დი­დე­ბე­ლი ეკ­ლე­სია განსაკუთ­რე­ბულ მისიას ასრუ­ლებ­და და ას­რუ­ლებს. იგი ქართველ­თა ფა­რი იყო მრავალრიც­ხო­ვან დამპყრობ­თა წინააღმ­დეგ ბრძოლაში, ამი­ტომ ბუ­ნებ­რი­ვია, ვი­საც სურ­და ქართველ­თა ასი­მი­ლა­ცია, მოს­პო­ბა, ბრძოლას ქარ­თუ­ლი ეკლე­სიის წინააღმ­დეგ იწ­ყებ­და.

XIX საუ­კუ­ნის დასაწ­ყის­ში რუსე­თის იმპე­რიამ ჯერ ქართლ-კა­ხე­თი­სა და დასავ­ლეთ საქართ­ვე­ლოს ანექ­სია მოახ­დი­ნა, ხო­ლო შემდეგ ვი­თომც საქართ­ვე­ლოს ეკლე­სიის რეოგ­რა­ნი­ზა­ციის ინტერე­სე­ბი­სათ­ვის კათა­ლი­კოზ-პატრიარ­ქი ან­ტონ II რუ­სეთ­ში გაიწ­ვია. 1811 წლის 30 ივ­ლისს რუსე­თის წმინ­და სინო­დის მიერ დამტ­კი­ცე­ბუ­ლი საქართ­ვე­ლოს ეკლე­სიის რეორ­გა­ნი­ზა­ციის და მართ­ვა-გამგეო­ბის პროექ­ტი მრავალ­საუ­კუ­ნო­ვა­ნი ავტო­კე­ფა­ლიის გაუქ­მე­ბას ნიშნავ­და. საქართ­ვე­ლოს ეკლესიის ახალი მეთაური ეგზარ­ქო­სი - რუსე­თის სინო­დის წევ­რი და მი­სი ნე­ბის აღმს­რუ­ლე­ბე­ლი გახ­და.