ერთ-ერთი სქოლიო, დართული "მშვენიერებათმოყვარეობის" (I.II) ქართულ თარგმანზე, წმ. ნილოს სინელის სიტყვებზე: წმ. ნილოს სინელის სიტყვებზე: „ამრიგად გაქვს ოთხკუთხედი გამოსახულება სათნოებათა ოთხეულობის გამო“ (სქოლიო 17).

ანტიკური ეპოქიდან მომდინარე მიიჩნეოდა, რომ არსებობს ოთხი უმთავრესი სათნოება, რომლებისგანაც იშვებიან სხვა სათნოებანი. მათ შესახებ პლატონი აღნიშნავდა: „არის კი, მაშ, რამ უმჯობესი კანონმდებლისა და კანონთმცველისთვის... იმაზე მეტად, რაზეც ამჟამად ვსაუბრობთ და რაც არის ახოვანება, მრთელცნობიერება, სამართლიანობა და ცნობადობა“? (Leges 12, 964.b.3-b.6: Μεῖζον δή τι νομοθέτῃ τε καὶ νομοφύλακι, καὶ ὃς. ἀρετῇ πάντων διαφέρειν οἴεται καὶ νικητήρια τούτων αὐτῶν. εἴληφεν, ἢ ταῦτα αὐτὰ περὶ ὧν νῦν λέγομεν, ἀνδρεία, σωφροσύνη, δικαιοσύνη, φρόνησις; Platonis Opera, Recognovit Breviqve Adnotatione Critica Instrvxit Ioannes Burnet, Tomus V, Tetralogiam in Definition et Spuria Continens, Pars II, Oxonii, 1900).

ერთ-ერთი სქოლიო, დართული "მშვენიერებათმოყვარეობის" ქართულ თარგმანზე

აღვნიშნავთ, რომ ტერმინი „გნოსტიკოსი“ ანუ „მცოდნე“, საღვთო შინაარსით, მართლმადიდებელ მამებთან გულისხმობს სულიწმინდისეული გამოცხადებითი ცოდნით სრულქმნილ მოძღვარს, რომელიც მთელ თავის სამორკინალო მოღვაწეობას წარმართავს ცრუგნოსტიკოსთა ანუ სექტანტ გნოსტიკოსთა წინააღმდეგ (ასეთები იყვნენ, მაგალითად, სიმონ მოგვი, კერინთოსი, კარპოკრატე, ბასილიდე, მარკიონი, ვალენტინოსი და მრავალი სხვა), რომლებიც დამღუპველ ხიბლში მყოფნი, ამპარტავნულად თავმომწონეობდნენ ვითომცდა უაღმატებული რამ „საიდუმლოებითი ცოდნის“ ფლობით. მაგალითად, ვალენტინელთა შესახებ II-III სს-ის დიდი მოძღვარი კლიმენტი ალექსანდრიელი მიუთითებდა: “ვალენტინელები, ერთი მხრივ, რწმენას განგვიკუთვნებენ ჩვენ, მარტივთ, ხოლო, მეორე მხრივ, თავიანთ თავში, როგორც რჩეული თესლის სიუხვისამებრ ბუნებითად გამოხსნილებში “ცოდნის” (“გნოზისის”) არსებობას მოსურნეობენ და ამ ცოდნას რწმენისაგან ისე დიდად დაშორებულს ამბობენ, როგორც დაშორებულია მშვინვიერისგან სულიერი (“პნევმატიკოს”) (შდრ. οἱ δὲ ἀπὸ Οὐαλεντίνου τὴν μὲν πίστιν τοῖς ἁπλοῖς ἀπονείμαντες ἡμῖν, αὑτοῖς δὲ τὴν γνῶσιν τοῖς φύσει σῳζομένοις κατὰ τὴν τοῦ διαφέροντος πλεονεξίαν σπέρματος ἐνυπάρχειν βούλονται, μακρῷ δὴ κεχωρισμένην πίστεως, ᾗ τὸ  πνευματικὸν τοῦ ψυχικοῦ, λέγοντες, Str. III, 10, 2; Pg. VIII, col. 941 B).

გამომცემლობა ახალი ივერონის მიერ გამოცემული სერიის "საეკლესიო ბიბლიოთეკის" ტომები

I - ძველი ქართული საეკლესიო ლიტერატურა (გამოსაცემად მოამზადა, ახალქართულად გამართა და სქოლიოები დაურთო ედიშერ ჭელიძემ)

1. იაკობ ხუცესი – "მარტვილობა წმინდა მოწამე შუშანიკ დედოფლისა"
2. მარტვილობა წმინდა მოწამე ევსტათი მცხეთელისა
3. იოანე საბანისძე - მარტვილობა წმინდა მოწამე აბო თბილელისა
4. ბასილი ზარზმელი - ცხოვრება წმინდა მოწამე სერაპიონ ზარზმელისა
5. გიორგი მერჩულე - ცხოვრება წმინდა გრიგოლ ხანცთელისა

II - წმიდა იოანე სინელი - კლემაქსი ანუ კიბე (თარგმანი წმიდა ექვთიმე მთაწმიდელისა, თანამედროვე ქართულ ენაზე ტექსტი გამართა ტატიანა ცომაიამ)

1. კლემაქსი ანუ კიბე

გამოსაცემად მოამზადა, გამოკვლევა და სქოლიოები დაურთო ედიშერ ჭელიძემ; თბილისი, 2002.

იხ. წიგნის PDF ვერსია: დიდნი კურთხევანი

გადმოსაწერი ლინკი: დიდნი კურთხევანი

ელექტრონული ვერსია მომზადებული საპატრიარქოს ბიბლიოთეკის მიერ, განთავსებულია მათივე ფეისბუქ გვერდზე,   საიდანაც მოხდა მისი გადმოღება.

მეორე საუკუნის დიდ საეკლესიო ფილოსოფოსს, წმ. ათენაგორა ათენელს დავესესხებით:

„ყოველ დოგმატსა და მოძღვრებას, დაკავშირებულს არსთა შორის ჭეშმარიტებასთან, თანაშეეზრდება რამ სიცრუე“ (Παντὶ δόγματι καὶ λόγῳ τῆς ἐν τούτοις ἀληθείας ἐχομένῳ παραφύεταί τι ψεῦδος, PG. 6, col. 973 A).

ნიმუშისთვის, საკმარისია გულდასმით გავეცნოთ თუნდაც უწმინდესი „კურთხევანის“ ძველ ქართულ ხელნაწერებს, რომ სრულად დავრწმუნდეთ ზემორე დებულების უტყუარობაში, ვინაიდან თვალნათლივ ვნახავთ, რომ ხსენებული ხელნაწერების უდიდეს ნაწილში განმაღმრთობელ ტექსტებთან ხორცმეტისებრ არის თანაშეზრდილი არაერთი ფსევდო, ყალბი, აბსოლუტურად ცრურწმენითი „ლოცვა“ (უკეთ, „შელოცვა“), რომელთა გამიჯვნაც ჭეშარიტისგან ფილოლოგიურად საკმაოდ რთულია.

1. მკითხავდი, უგანსწავლულესო ძმაო, თუ ჩვენს ფილოსოფოსთა შორის¹ ვინ და რამდენმა² დაამუშავა თავისი სიტყვები ხელოვანების წესების მიხედვით (πρὸς τὴν τέχνην) და არიან თუ არა ისინი ყურადღების ღირსნი, რითაც ლისიას ან დემოსთენეს³ შეედრებიან – შინაარსობრივი წყობით თუ ზნეობრივი დამაჯერებლობით, სიტყვათა შერჩევითა და შერწყმით და ხელოვნური მორთულობითა და მაღალფარდოვანი ფიგურებით⁴.

2. შესაბამისად ვპასუხობ მას, ვინც მკითხავდა, რომ მრავალრიცხოვანია ჩვენი წრე⁵, რომელთა წარმომადგენლებიც მჭერმეტყველების (სიტყვასიტყვით – ენაკეთილობის εὐγλωττία) ბაძვას ესწრაფვოდნენ (ἐζήλωσαν). ოთხ კორიფეს წარმოვადგენ მთელი ქოროდან: ღვთისმეტყველების საყვირს – გრიგოლს, მის მეგობარ ბასილი დიდს, მათი ძირიდან აღმოცენებულ გრიგოლს და სულიწმიდის ოქროს ქნარს (იგულისხმება წმ. იოანე ოქროპირი).