ამაღლების შემდგომ საღვთო მზრუნველობა კაცობრიობაზე ყოვლადწმინდა სამების ერთ-ერთი ჰიპოსტასის – სულიწმინდის გარდამოსვლით გაცხადდა. ამ დღეს დაედო დასაბამი იმ საღვთო კრებულის არსებობას, რომელიც ქრისტემ თავისად განიკუთვნა. ამ კრებულს ეკლესია ეწოდა. ამ დღეს დაარსდა ის კრებული, რომლის წიაღში არსებობაც აუცილებელია საიმისოდ, რომ ქრისტეს გამომსყიდველი ვნებანი თითოეულ ადამიანს პიროვნულად შეეხოს. დიახ, მაცხოვარმა თავისი სიკვდილითა და აღდგომით გამოისყიდა ადამიანის ცოდვით დაცემული ბუნება და ამის შემდგომ უკვე პიროვნული გამოხსნისათვის უნდა იღვწოდეს თითოეული. ცხადია, ამ პიროვნული ხსნისათვის ცოდვის წინააღმდეგ წარმოებულ ბრძოლაში გამარჯვების ერთადერთი საშუალება ღვთის შეწევნაა, მაგრამ, ამასთან ერთად, აუცილებელია თავად ადამიანის პირადი მოღვაწეობაც. თავად ადამიანმა, პიროვნებამ უნდა დაიწყოს და აწარმოოს ბრძოლა ცოდვასთან. მას უკვე ამის საშუალება მიცემული აქვს, რადგან, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, მაცხოვარმა თავისი ყოვლადწმინდა, უბიწო სისხლით გამოისყიდა ადამიანის ბუნება. ეკლესია, რომელიც აღდგომიდან 50-ე დღეს დაარსდა, ამ პიროვნული გამოხსნისათვის აუცილებელ ძალებს იძლევა. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, თუ არა ეკლესია, ადამიანი პირადულ ხსნას ვერ განახორციელებს.

სულთმოფენობის დღესასწაულის სიღრმისეულად გააზრებისათვის გადავხედოთ საღვთო ისტორიას, რომელიც ნელ-ნელა ამზადებდა კაცობრიობას ამ დიდებული დღისათვის. ჯვართამაღლების დღესასწაულზე დადებულ საეკლესიო საკითხავში გვხვდება ასეთი სიტყვები: “საწამებლად ჯვრისა, ოდესმე კვერთხი გამოსჩნდა, რაჟამს ნაყოფმან მისმან აღაყვავილა პატივი მღვდლისა და ეკლესიისა, და ბერწყოფილმან გამოიღო სიმტკიცე და სიქადული” (ჯვრის ამაღლების საცისკრო კანონი, III გალობა, სძლისპირი). “ბერწი ეკლესია” აქ ძველი აღთქმის ეკლესიას მიანიშნებს, რომელიც სინას მთის ძირში დაფუძნდა პასექისა და ებრაელთა ეგვიპტიდან გამოსვლის ორმოცდამეათე დღეს.

მოგვიანებით, როდესაც ძველი ისრაელი აღთქმულ ქვეყანაში შევა, ღმერთი მას ხშირად შეახსენებს, რომ ის თავის დროზე არ იყო მრავალრიცხოვანი ერი და რომ მან ამოირჩია ეს ხალხი, რათა თავის ერად ექცია იგი. ჩვენს დროს ცოტა უცნაურია ამისი მოსმენა, რადგან ჩვენთვის ერი, გარდა სხვადასხვა ნიშნისა, სწორედ რომ მრავალრიცხოვან ხალხსაც გულისხმობს, მაგრამ ბიბლიის ენაზე მრავალრიცხოვანი ხალხის ბრბოა, რაღაცა მასაა ხალხისა, ხოლო ერი ადამიანთა ის ჯგუფია, რომელიც რაღაცა სტრუქტურით არის ჩამოყალიბებული. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საღვთო ერი ნიშნავს ადამიანების იმგვარ ჯგუფს, რომელიც ღვთის მიერ მოცემული ნიშნით არის ჩამოყალიბებული, აღიარებს თავის მბრძანებლად უფალს და ეს ჯგუფი წარმოადგენს საეკლესიო ორგანიზმს. ჩვენ გვხვდებიან ისეთი ადამიანები, რომლებიც აღიარებენ ღვთის არსებობას, მაგრამ მისი ეკლესიის წევრები არ არიან. უფრო მეტიც, ისინი ამის საჭიროებასაც ვერ ხედავენ. მათ მართლაც შეუძლიათ ირწმუნონ ღმერთი, მაგრამ ღმერთი ხომ ეშმაკებსაც სწამთ, ოღონდ ერთია – მათ სიყვარული არ შეუძლიათ. ისინი კი, რომლებიც შეიყვარებენ უფალს, ღვთის ერად ქცევის, მის ეკლესიაში ყოფნის სურვილი უჩნდებათ. ისინი უფალს თავის უზენაეს მბრძანებლად მიიჩნევენ. ამ ნაბიჯის გადასადგმელად მხოლოდ იმის რწმენა, რომ ღმერთი არსებობს, საკმარისი არ არის. ამისთვის მინდობა, მორჩილება და სიყვარულია აუცილებელი. გახდე ღვთის ერი ნიშნავს – საეკლესიო სტრუქტურაში მყოფი აღიარებდე იმ მოთხოვნილებებს, რომელსაც ეკლესია აყენებს, უარს ამბობდე საკუთარ ეგოისტურ ამბიციებზე და მთელი ცხოვრება ღვთის სამსახურისათვის გქონდეს განკუთვნილი. ეს ეხება ყველას, როგორც სასულიერო, ასევე საერო პირს, ანუ ყველას, რომელიც წმიდა ნათლისღებით ეშვილა უფალს.

მაშინ, როდესაც აბრაამის მოდგმა ეგვიპტიდან გამოვიდა, ის ხალხის მასას წარმოადგენდა და სწორედ 50-ე დღეს, სინას მთის ძირში იქცა ღვთის ერად. ღმერთი აქ ბიწისაგან განწმედს და აკურთხებს თავის ერს. “გამოსვლათა” წიგნის 24-ე თავში ნაჩვენებია, თუ როგორ მოხდა ძველაღთქმისეული ეკლესიის დაბადება: ღმერთი ხალხს მასთან კავშირისათვის საჭირო პირობებს წარუდგენს, ანუ იმ პირობებს, რომელთა დაკმაყოფილებაც აუცილებელია, რათა ეს ადამიანები ღვთის ეკლესიის წევრები გახდნენ. ხალხი ღებულობს ამ პირობებს და მსხვერპლს სწირავს ღმერთს, რომლის სისხლის სხურებითაც ის იკურთხება სიტყვებით: “აჰა სისხლი აღთქმისა, რომელიც დაგიდოთ თქვენ ღმერთმა” (გამო. XXIV,28). ამგვარად, მათ აღასრულეს მღვდელმოქმედება და უფლის ერად იქცნენ. ეს მათი ეგვიპტის მონობიდან გათავისუფლებას 50-ე დღეს მოხდა. ასე გაჩნდა ძველი აღთქმის ეკლესია, თუმცა ამ დროს ის იყო ბერწი, რადგანაც საღვთო მადლი, რომელსაც იმდროინდელი კაცობრიობა იტევდა, საკმაოდ მცირე იყო. კაცობრიობამ მხოლოდ ქრისტეში შეიძინა შესაძლებლობა, სულთმოფენობის შემდეგ, უხვად მიიღოს საღვთო მადლი.

სულთმოფენობისას ახალი აღთქმის ეკლესიის შობა ზუსტად ძველი აღთქმის ეკლესიის დაბადების დღეს მოხდა და ეს არ არის შემთხვევითი: ღმერთმა ამით აჩვენა, რომ ახალი აღთქმის ეკლესია მემკვიდრეა ძველაღთქმისეული ეკლესიისა.

წმ. პავლე მოციქულის ეპისტოლეებში ორჯერ – რომაელთა და გალატელთა მიმართ მიწერილ ეპისტოლეებში – ვხვდებით მითითებას იმაზე, რომ ყველა ისტორიულად მნიშვნელოვანი მოვლენა ძველი აღთქმის ეკლესიაში ახალაღთქმისეულის წინასახე იყო. ეს თავისთავად ცხადია, იმას არ ნიშნავს, რომ ძველი აღთქმის ეკლესიაში მომხდარი მოვლენები არ არის მნიშვნელოვანი, როგორც ისტორიული ფაქტები. უბრალოდ წმ. პავლე მოციქული მიუთითებს, რომ ის წეს-ჩვეულებები თუ მითითებანი, რომელსაც ღმერთი ძველ ისრაელს აძლევდა, თავის სრულყოფილებას ახალი აღთქმის ეკლესიაში იძენს. იესო ქრისტე “აღსრულებაა” რჯულისა და წინასწარმეტყველებებისა. მთელი ძველი აღთქმის ეკლესიის სისრულე ჩვენ იესო ქრისტეში გვეჩვენა. სინას მთის ძირში ძველი აღთქმის ეკლესიის წარმოქმნა წინასახე იყო სიონის მთაზე ახალი აღთქმის ეკლესიის დაბადებისა.

სულთმოფენობის დღესასწაული ისტორიულ სივრცეში კიდევ ერთ მოვლენასაც ეხმიანება. ეს ბაბილონის გოდოლი და ენათა აღრევაა. აღნიშნული კავშირი კარგად რომ დავინახოთ, აუცილებელია, თვითონ ბაბილონის გოდლის შენებას შევეხოთ.

როდესაც ვხედავთ, რომ სხვადასხვა ეროვნების წარმომადგენელი ერთმანეთთან მშვიდად და ურთიერთგაგებით საუბრობენ, ვიტყვით: საერთო ენა გამონახესო. ამ შემთხვევაში არ არის ხოლმე საინტერესო, რომელი ერის წარმომადგენლები საუბრობენ. იცოდე ესა თუ ის ენა, ნიშნავს გესმოდეს ამ ენის სული, ხედავდე მის კულტურულ საძირკველს, იცოდე მისი ისტორია და ის პირობები, რომლის გავლენითაც ამ ენის აზრობრივი ბაზის ფორმირება მოხდა. ერთობა მხოლოდ მაშინ შეიძლება დაიშალოს, როცა ესა თუ ის მიზანი და ამ მიზნის მიღწევის საშუალებათა შესახებ აზრთა გაყოფა ხდება. ამ დროს ადამიანები სხვადასხვა გაგებით აპელირებენ, რაც იგივეა, რომ ვთქვათ: “სხვადასხვა ენაზე საუბრობენ”.

ბაბილონში სწორედ რომ ურთიერთგასაგებ ენათა აღრევა მოხდა. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ მეყსეულად არ წარმოქმნილა ამა თუ იმ ენის გრამატიკისათვის დამახასიათებელი განმასხვავებელი ნიშნები. უცებ არ მიღებულა სხვადასხვა ენათა ლექსიკა: ლინგვისტიკაში არსებობს აზრი, რომ თავის დროზე ერთი საერთო ენა არსებობდა და მხოლოდ დროთა განმავლობაში მოხდა სხვადასხვა ენათა წარმოქმნა, ერთი საერთო ენიდან სხვა ენების გამოცალკევება, განსხვავებული ფორმის მიღება და შემდგომი დაშორიშორება. ნებისმიერი რამის განხორციელებას სჭირდება ერთობა, მაგრამ ისიც უნდა ვიცოდეთ, რომ ჭეშმარიტი, ურღვევი ერთობა მხოლოდ ღმერთშია შესაძლებელი. იმ საქმეში, სადაც ცოდვა იწყებს ბატონობას, ღმერთი შემწე არ იქნება. ამდენად, ღმერთმა დატოვა ისინი, რომლებმაც მზაკვრობა ჩაიდეს გულში უფლის წინააღმდეგ. შედეგად დაწყებული საქმე ჩაიშალა, ვერ განხორციელდა. ვეღარ ხერხდებოდა გოდოლის შენება, რადგან ყველა თავისაკენ მიიწეოდა და ერთი ზრახვა არ ჰქონდა. უკვე ყველას თავისი ცოდვის გოდოლი აეშენებინა სულში. ერთი, საერთო მიზანზე ხომ ლაპარაკიც ზედმეტია. უკვე ხომ თითოეული მშენებელი დაწყებულ საქმეში თავისი ეგოისტური მიზნის განხორციელების საშუალებას ხედავდა. ამგვარად, ცოდვამ გათიშა ადამიანები ერთმანეთისაგან.

ქრისტე მაცხოვარი სამღვდელმთავრო ლოცვაში თავის ზეციერ მამას სთხოვს: “რათა ყოველნი ერთ იყვნენ” (ინ. XVII, 11,21). ყურადღება მივაქციოთ: უბრალოდ “ერთნი” კი არა, ერთნი უფალში, რამეთუ მხოლოდ უფალში შეიძლება ჭეშმარიტი და მარადიული ერთობა. ნებისმიერი სხვა პრინციპი ერთობისა მოჩვენებითია. ერთობა ხომ კავშირი, ურთიერთობაა. სულიწმინდა ჩვენ გვანიჭებს მადლს ურთიერთობისა და ერთობისა და ამდენად, სულთმოფენობის დღესასწაული იმ ურთიერთობის განახლებაა, რომელიც ცოდვით იქნა დაშლილი.

უმნიშვნელოვანესია იმის აღნიშვნა, რომ ბაბილონის გოდოლის შენება მხოლოდ ისტორიის კუთვნილება არ არის. ბაბილონის გოდოლს დღესაც აშენებენ ადამიანები. თანამედროვე ადამიანი ხომ გამუდმებით იმაზე ფიქრობს, როგორ იცხოვროს იოლად. ამ მიზნის მისაღწევად, აუცილებელია, პირადი “მე” წამოწიოს წინ და ეგოიზმით აღჭურვილი ვიდოდეს საზოგადოებაში. ამ დროს კი მრავალ წმინდა რამეს იღებს მსხვერპლად. და აი, ჩვენი ბაბილონიც: ადამიანები ცხოვრობენ თავიანთ ილუზირებულ სამყაროში ისე, რომ გვერდით მყოფს ვერ ამჩნევს. ყველა თავისკენ მიიწევს და ერთობის სურვილი გამქრალია მათი აზროვნებიდან. როგორც კი ერთობასა და მის აუცილებლობაზე დაიწყება საუბარი, მყისვე ხდება აღიარება იმისა, რომ საზოგადოებაში მტკიცე შეკავშირება აუცილებელია, მაგრამ, სამწუხაროდ, დღესაც ამ კავშირს, ერთობას ღმერთის მიღმა ვეძებთ. მიაჩნიათ, რომ უღმერთოდაც კარგად ვიქნებით ერთად. ჭეშმარიტი ერთობა მხოლოდ იმ სახით არის შესაძლებელი, როგორც უფალმა მიგვითითა. სულიწმინდის გარდამოსვლა მოციქულებზე ამ ერთობის რეალიზების ერთადერთი საშუალება იყო და დღესაც ოდენ ღმერთში ერთობა არის ჭეშმარიტი და მტკიცე, ურღვევი ურთიერთობა ადამიანებისა. ჭეშმარიტება არის ერთი და მის გარდა, სხვა რაიმე ჭეშმარიტება არ არსებობს. წინააღმდეგობა ჭეშმარიტებასთან საკუთარი “ჭეშმარიტების” გაჩენას ითხოვს, რომელიც თავის მხრივ მხოლოდ ერთ-ერთი ფორმაა მტკნარი სიცრუისა.

 

გიორგი გვასალია
თბილისის სასულიერო აკადემიის პედაგოგი

გაზეთი “საპატრიარქოს უწყებანი”, №23 (330), 2005 წ.

AddThis Social Bookmark Button

ბოლოს განახლდა (WEDNESDAY, 23 NOVEMBER 2011 17:48)