Georgian (Georgia)English (United Kingdom)

ნოსელის ნაწერების თარგმნა, რასაც სათავე დაედო VI-VII სს-ში, გიორგი მთაწმიდლის მიერ დასრულდა XI ს. 60-იან წლებში. თუ მხედველობაში არ მივიღებთ ქრისტეშობის საკითხავის ეფრემ მცირისეულ თარგმანს, გრიგოლ ნოსელის შრომების ქართული კორპუსის ჩამოყალიბების ზედა ზღვრად შეგვიძლია XI ს. 60-იანი წლები დავდოთ.

„პასუხი ექუსთა მათ დღეთათჳს“, რომელიც XI ს. 50-იან წწ.-ში ქართულად თარგმნა გიორგი მთაწმინდელმა, წარმოადგენს შესაქმის დასაწყისი მუხლების განმარტებას. ამ თხზულებამ კარგა ხანია მიიპყრო გვიანანტიკური და ადრებიზანტიური აზროვნების მკვლევართა ყურადღება. გრიგოლ ნოსელი სამყაროს დაბადების ბიბლიურ სურათს ფილოსოფიური ალეგორიზმის პრინციპებით აღიქვამს, შესაქმის შესახებ ადრექრისტიანულ მოძღვრებას გარეგნულ სიმარტივეს აცლის და ღრმა აზრით მსჭვალავს მას. ნისის ეპისკოპოსის მიზანია სიმარტივეში დაფარული მომენტების გამჟღავნება, ბუნდოვან თხრობაში მწყობრი ფილოსოფიური სისტემის ამოცნობა, რის გამოც დიდი კაპადოკიელი მოაზროვნე ანტიკური ფილოსოფიის მდიდარ მემკვიდრეობას ქრისტიანობის წიაღში აქცევს, ცდილობს სწორედ ანტიკური ფილოსოფიის საშუალებით გამოთქვას ბიბლიური შესაქმის არსი.

AddThis Social Bookmark Button

Last Updated (Friday, 01 February 2019 21:35)

Read more...

 

XI ს-ის დამდეგს ეკლესიის დიდ მამას ექვთიმე ათონელს გიორგი ჭყონდიდელისათვის (მეორე წყაროთი თეოდორე საბაწმინდელისათვის) გაუგზავნია წერილი, რომელშიც ათონელი მოძღვარი ეხება საეკლესიო ცხოვრებასთან, ღვთისმსახურებასთან დაკავშირებულ ცალკეულ საკითხებს. აღნიშნული წერილი განსაკუთრებით ფასეულია ქრისტიანული მწერლობის ისტორიისათვის, რამდენადაც მისი პირველი ნაწილი შეიცავს ეკლესიის მიერ შეუწყნარებელ წიგნთა ინდექსს.

ექვთიმეს ინდექსმა ჩვენამდე მოაღწია მოკლე და ვრცელი რედაქციების სახით. მოკლე რედაქცია დაცულია ორ უძელეს ნუსხაში: Ath. 79 (XI ს.)1, A-737 (XIII ს.)2. ვრცელი რედაქცია შემოგვინახა XVII ს-ის ხელნაწერმა A-4503.

ინდექსში დასახელებულია შემდეგი აპოკრიფულ-მწვალებლური თხზულებები: (1) ორიგენეს "მრავალი წიგნი", (2) ევსები პამფილის "წიგნი", (3) ანტიოქიის მოქცევა, (4) თომას სახარება, (5) წიგნი "აბუკუროვა", (6) პავლეს მიერ ცათა მოხილვა, (7) ადამის ცხოვრება, (8) სიყრმე უფლისა, (9) მათესა და ანდრიას "საქმენი", (10) გიორგის წამება, (11) კვირიკეს წამება. თითოეულ დასახელებას ახლავს მცირე კომენტარი.

AddThis Social Bookmark Button

Last Updated (Friday, 01 February 2019 21:35)

Read more...

 

კოდრატოსს ევსევი კესარიელი და იერონიმე უწოდებენ "მოციქულთა მოწაფეს" (ფრაგ. 5, 6, 7) და გამორჩეული "გონიერებისა და სამოციქულო მართლმადიდებლობის" ადამიანს (2). თუმცა სხვა წყაროებში ან კოდრატოსის შემორჩენილ ფრაგმენტში (2), მისი მოციქულებთან კავშირის შესახებ არაფერია ცნობილი. კოდრატოსს ზოგჯერ მიიჩნევენ სამოცდაათთაგან ერთ-ერთ მოციქულადაც, მაგრამ ეს არ ემყარება სათანადო ცნობებს, რადგან კოდრატოსის სახელი არც უპირველეს წყაროში, ახალ აღთქმაში დასტურდება, არც იპოლიტე რომაელის თხზულებაში, ქრისტეს სამოცდაათი მოციქულის შესახებ, არც რომელიმე სხვა სანდო ისტორიულ წყაროში.

კოდრატოსი ათენის ეპისკოპოსად იქნა ხელდასხმული1 პუბლიუს ათენელის მოწამეობრივი აღსასრულის შემდეგ (3) და ათენის ეკლესიას ოთხი წლის განმავლობაში (125-129 წწ.) ხელმძღვანელობდა. თავისი ნაყოფიერი მოღვაწეობითა და მგზნებარე ქრისტიანული მოშურნეობით კოდრატოსს მოუგვარებია ეკლესიაში არსებული განხეთქილება და ორი დაპირისპირებული მხარე შეურიგებია (3, 6).

AddThis Social Bookmark Button

Last Updated (Friday, 04 January 2019 12:21)

Read more...

 

პაპიასი (დაახლ. 60-163 წწ.), მცირეაზიული ფრიგიული ქალაქის, ჰიერაპოლისის ეპისკოპოსი და მწერალი, მოღვაწეობდა ადრექრისტიანულ ხანაში და ერთ-ერთი ყველაზე გამოჩენილი წარმომადგენელი იყო იმ თაობისა, რომელიც მოციქულთა მემკვიდრე გახდა, სხვაგვარად რომ ითქვას, ქრისტიანთა მესამე თაობისა. იმის გამო, რომ სახელი პაპიასი მეტად გავრცელებული იყო ფრიგიაში, მას ამ მხარის მკვიდრად მიიჩნევენ. პაპიასი იგნატი ანტიოქიელთან და პოლიკარპე სმირნელთან ერთდ სახელდება იოანე მოციქულისა და მახარებლის მსმენლად და მწერლად (ფრაგ. 5, 9, 13, 19, 20, 25), ზოგ შემთხვევაში კი არისტიონისა და "უხუცესი იოანეს"(ანუ იმავე იოანე მოციქულის)1 მოწაფედ და მსმენლად (3.7). პაპიასი უშუალოდ იცნობდა მოციქულთა თვითმხილველებსა და მათ მოწაფეებს, როგორც მაგალითად, ფილიპე მოციქულის ქალიშვილებს (3.9, 5, 31) და იოანე მოციქულის მოწაფეს, პოლიკარპე სმირნელს, რომელთანაც მას მეგობრობა აკავშირებდა (3.1, 5, 14).

პაპიასის ცხოვრებისა და მისი შემოქმედების შესახებ შემორჩენილია მწირზე მწირი ცნობები, დაცული სხვადასხვა ავტორთა ნაშრომებში, კერძოდ, ირინეოსთან, ევსევი კესარიელთან, ანასტასი სინელთან და ა.შ. ამ ფრაგმენტების ავტორები პაპიასს ახასიათებენ, როგორც ეპისკოპოსს, რომელიც "წმინდად წინამძღვრობდა თავის ქალაქს", იყო "მჭევრმეტყველების ხელოვნებით შემკული" და "დიდად გამოცდილი წმინდა წერილში" (31), ხოლო მისი სამწერლო ნიჭის შესახებ დამატებით არაპირდაპირ ცნობას იძლევა იერონიმე, თავადაც არაერთი შესანიშნავი თხზულების ავტორი, რომელიც თვლიდა, რომ არ გააჩნდა საკმარისი ძალები პაპიასის ნაშრომის სხვა ენაზე შესაბამისი დახვეწილობით თარგმნისათვის (8).

AddThis Social Bookmark Button

Last Updated (Wednesday, 16 January 2019 14:20)

Read more...

 

ეკლესიის ისტორიაში ცნობილია ვარლაამ კალაბრიელისა და წმინდა გრიგოლ პალამას პაექრობა, რომელიც თავდაპირველად ღვთის შემეცნების მეტად საფრთხილო საკითხს ეხებოდა. შემდეგ კი ვარლაამმა იესოს ლოცვის სამონასტრო პრაქტიკის წინააღმდეგ გაილაშქრა, ამან გამოიწვია უფლის სწავლების მთავარ საფუძვლებსა და ადამიანის ბედზე წარმოეწყოთ მსჯელობა. საბოლოოდ პაექრობა პალამიზმის გამარჯვებით დასრულდა, რომელიც 1341,1347 და 1357 წლების საეკლესიო კრებების დადგენილებებით გამყარდა. ეს გადაწყვეტილება მნიშვნელოვანი იყო არა მარტო ბერების გარკვეული წრისათვის, არამედ მთლიანად მართლმადიდებელი სამყაროსათვის.

AddThis Social Bookmark Button

Last Updated (Tuesday, 07 February 2012 14:44)

Read more...

 

როგორც ცნობილია, წმ. მარკოზ ეფესელმა ფლორენციის კრებაზე წარმოთქვა თავისი სახელგანთქმული ორი სიტყვა ე.წ. ”განსაწმენდელის” წინააღმდეგ. ამ სიტყვათა რუსული თარგმანები შესულია არქიმანდრიტ ამბროსის მონოგრაფიაში: Святой Марк Ефесский и Флоренцийская Уния, Jordanville 1963, с. 58-73; 116-150. აღნიშნული მონოგრაფია, საზოგადოდ, მოიცავს ეფესოს მიტროპოლიტის თითქმის ყველა იმ შრომის თარგმანს, რაც ფლორენციის უნიას უკავშირდება.

ამრიგად, არქიმანდრიტ ამბროსის წიგნის სახით საქმე გვაქვს ძვირფასი წყაროდმცოდნეობითი მასალის ნაკრებთან, რაც მრავალათასიანი მკითხველისათვის დღესდღეობით თითქმის ერთადერთი გზაა წმ. მარკოზის საღვთისმეტყველო სწავლებათა გასაცნობად. ეს გარემოება უაღრესად ზრდის წიგნის ავტორის როგორც მთარგმნელის პასუხისმგებლობას, რადგან, კვლავ აღვნიშნავთ, მისი თარგმანები ორიგინალის (ბერძნული ტექსტის) ტოლფასად წარმოჩნდება მრავალრიცხოვანი მრევლისთვის.

AddThis Social Bookmark Button

Last Updated (Sunday, 16 October 2011 18:58)

Read more...

 

წმინდა კვიპრიანე მართლმადიდებლურ ლათინურ და ბერძნულ პატრისტიკას თანაბრად ეკუთვნის. ის ლათინურ აფრიკაში – ხმელთაშუა ზღვის სამხრეთ სანაპიროზე, იტალიის საპირისპირო მხარეს მდებარე რომის პროვინციაში ცხოვრობდა და ლათინურ ენაზე წერდა. მისი შრომები მნიშვნელოვანწილად დაედო საფუძვლად IV და შემდგომი საუკუნეების ეკლესიოლოგიურ სწავლებებს (მიუხედავად იმისა, რომ წმინდა კვიპრიანეს თხზულებები ბერძნულად არ თარგმნილა).

AddThis Social Bookmark Button

Last Updated (Sunday, 16 October 2011 18:58)

Read more...

 
More Articles...